Twoje dziecko dorasta, staje si? niezale?n? osob? i szuka sposobu, by to wyrazi?. Okres dojrzewania nastolatka to trudny czas dla rodziny. Dziecko si? buntuje, jest bardziej dra?liwe, ma zmienne nastroje. Ten trudny czas dojrzewania mo?na przetrwa?, trzeba tylko wiedzie? jak.
„Córka warczy na mnie podczas ka?dej rozmowy albo z krzykiem ucieka, trzaskaj?c drzwiami. Nigdy nie sprawia?a problemów, ale teraz bywa niezno?na - skar?y si? mama 11-letniej Zosi”. To typowe objawy buntu nastolatka. Ich nasilenie zale?y od temperamentu dziecka i od naszego z nim kontaktu. Co si? z dzieckiem dzieje? Po prostu wchodzi w okres dojrzewania. W jego ?yciu nast?puje wiele zmian. Zmienia si? wygl?d - upodabnia si? do doros?ego - zmienia si? te? jego psychika.
Bunt nastolatka
To okres intensywnego wzrostu i przemian w organizmie. Hormony "buzuj?", wp?ywaj?c na zmienno?? nastrojów i wi?ksz? dra?liwo??. Poza tym dorastaj?ce dziecko chcia?oby mie? wi?cej wolno?ci i zaufania. Chce by? powa?nie traktowane. Tymczasem my, rodzice, coraz wi?cej od niego wymagamy, stosujemy coraz wi?cej zakazów i obci??amy je nowymi obowi?zkami. Dlatego rodzi si? bunt. B?dzie przybiera? na sile, je?li nie oka?emy dziecku zrozumienia. Nastoletnie dziecko czuje swoj? odr?bno?? i chce j? zaznaczy?. Zaczyna od tego, co naj?atwiejsze. Odmienny ubiór, fryzura, tatua?, mroczny wystrój pokoju itp. maj? podkre?li? jego indywidualno??, zakomunikowa? oddzielenie si? od rodziców. Wygl?dem
i zachowaniem nastolatek krzyczy: "Hej, staj? si? doros?y, mam swoje zdanie, swoje potrzeby i problemy. W moim ?yciu dzieje si? tak wiele, trudno mi sobie z tym wszystkim poradzi?...".
Kilka rad jak post?powa? z nastolatkiem
- - Nie podno? g?osu. Twój krzyk to dla dziecka sygna?, ?e mu nie pomo?esz.
- - Najpierw wys?uchaj. Pozwól mu przedstawi? swój punkt widzenia.
- - Nie przerywaj komentarzami. Zadawaj pytania. Je?li widzisz, ?e dziecko ma problem z odpowiedzi?, nie nalegaj. Mo?e za kilka minut b?dzie gotowe ci odpowiedzie?. Naciskaj?c, tylko je zniech?cisz.
- - Nie musisz si? zgadza? z tym, co nastolatek mówi, ani ulega? wszystkim jego pro?bom i naciskom. Nie pozwól, by Tob? manipulowa?. Ale pami?taj o argumentach. Unikaj s?ów: "Zabraniam ci i koniec".
- - Rozmawiaj spokojnie. "Rozumiem ci?, ale...", "Podobaj? mi si? Twoje argumenty, jednak mnie nie przekona?e?, wrócimy do tej rozmowy za rok".
- - Je?li czego? dziecku zabraniasz, uzasadnij dlaczego. Przyznaj: "Martwi? si? o Ciebie. Nie chce Ci? pu?ci? na ten koncert, bo nie jestem w stanie zapobiec temu, co mo?e Ci? tam spotka?". Dziecko poczuje, ?e si? o nie troszczysz. Mo?e zaproponuj, ?e je na ten koncert zawieziesz i odbierzesz.
- - Zadziw troch? swoje dziecko, zaskocz. Potraktuj problem z humorem. Roz?aduj napi?cie, niech dziecko wie, ?e ma fajnego rodzica.
- - Nie mów: "Ja w Twoim wieku, to...", ani "Mnie by?o gorzej, Ty masz wszystko" - to na nic. Lepiej zabierz dziecko na zakupy, poka?, ile co? kosztuje i jak d?ugo trzeba na to pracowa?.
- - Nie wyg?aszaj wyk?adów ani nie zwracaj si? jak do malucha. Traktuj dziecko jak partnera. T?umacz w sposób prosty, zrozumia?y.
Rozs?dne ustalanie granic
To "przeistaczanie" si? w niezale?n? jednostk? jest naturalnym etapem rozwoju. Je?li rodzice to rozumiej?, ?atwiej b?dzie im i ich dziecku przej?? przez ten trudny czas. Bunt zaczyna si? wcze?nie, ale mi?dzy 10. a 18. rokiem ?ycia dziecka, rodzice maj? jeszcze czas na to, by wychowa? je na odpowiedzialnego doros?ego cz?owieka. Trzeba wi?c tak ustala? granice wolno?ci, by mie? mo?liwo?? je poszerza?. Je?li w tym roku nie pozwolimy na np. samodzielny wyjazd z kolegami, mo?emy to zrobi? za rok albo dwa. Ale wyt?umaczmy dziecku, dlaczego tak post?pujemy. Bywa, ?e rodzice m?odszym dzieciom pozwalaj? na wi?cej ni? starszym. 10-latka bawi si? z ch?opcami, ale gdy ko?czy 13 lat rodzice nagle zauwa?aj?, ?e staje si? kobiet?, zabraniaj? jej biegania z kolegami. My?li wtedy: "Jak to, dwa lata temu mog?am,a teraz, gdy jestem starsza, nie? Na imprezie dwa domy dalej mog?am by? do godz. 21, a teraz mam wróci? o 20?". Nie wolno odbiera? raz danych praw. Trzeba je dawkowa?!